ترجمه‌ی راضیه‌سادات ساطع
شکل‌گیری هویت، از جمله هویت ریاضیاتی، فرایندی مادام‌العمر است. حمایت از دانش‌آموزان دبیرستانی که در مسیر توسعه‌ی هویت ریاضیاتی مثبت هستند، برای لذت‌بردن طولانی‌مدت و همچنین موفقیت در ریاضیات ضروری است. این امر -در میان موارد دیگر- مستلزم مبارزه با برخی پیوندهای قوی فرهنگی است که با ماهیت توانایی‌های ریاضیاتی گره خورده است. مانند این کلیشه که احتمالاً آدم‌های خاصی بیشتر از دیگران از مهارت‌های ریاضیاتی مادرزادی برخوردارند.
به‌عنوان یک معلم ریاضی، همیشه این وظیفه را احساس می‌کردم که انجمن‌های ریاضی پذیرا و فراگیر ایجاد کنم. تدریس در یک مدرسه‌ی کاملاً دخترانه مستلزم آن است که در القا و ایجاد حس تعلق به اجتماع ریاضیاتی، بسیار هدفمند و حواس‌جمع باشم. این دانش‌آموزان، گروه ریاضیدانان جوانی -زنانی- بودند که در دسترسی به سطوح پیشرفته‌ی ریاضیات و یادگیری آن، در مضیقه بودند.
همه‌ی دانش‌آموزان باید احساس کنند که بخشی از اجتماع ریاضیاتی هستند، زیرا هویت آن‌ها به‌عنوان یادگیرندگان ریاضی، تمایل و توانایی آنان برای درگیر شدن با ریاضی را شکل می‌دهد. آن‌ها بدون داشتن یک هویت ریاضیاتی مثبت و قوی، انگیزه‌ی کمی برای درگیرشدن با ریاضیات چالش‌برانگیز و پشتکار در هنگام مواجهه با چالشها دارند. این مسئله بیش از هر وقت دیگری خود را در کلاس‌های حساب نشان می‌دهد، زمانی که چالشها حتی برای متعهدترین یادگیرنده هم جدی می‌شود.
یکی از شیوه‌ها و راهبردهای کلاسی برای حمایت از رشد دانش‌آموزان و تقویت هویت مثبت آن‌ها به‌عنوان یادگیرنده و انجام‌دهنده‌ی ریاضیات، مقابله با کلیشه‌ها درباره‌ی کیستی یک ریاضیدان است. به این منظور، پروژه‌ای که بر زندگی و دستاوردهای سه زن ریاضیدان تاریخ‌ساز متمرکز است به کلاس حساب من کمک کرد تا نه‌تنها استعدادهای چندوجهی این ریاضیدانان را کشف کنند و به آن فکر کنند، بلکه به بسیاری از تعصب‌ها و انتظارات اجتماعی‌ای که مانع پیشرفت شغلی این زنان شده است نیز بیندیشند.
توجه به زنان ریاضیدان
جشنواره ملی ریاضی [۱]مرجع الهام‌‌ها و منابع بی‌پایان است. وقتی اطلاعاتی درباره‌ی نمایشنامه‌ی جادوگران آگنسی[۲] برایم فرستادند، دانستم که جواهری پیدا کرده‌ام: این نمایشنامه، همان‌طور که سایت توضیح می‌دهد، «سه زن ریاضیدان، ماریا آگنسی[۳]، سوفیا کووالفسکایا[۴] و امی نوتر[۵]، از سه قرن مختلف را در مکانی اسرارآمیز و خارج از زمان و مکان عادی، گرد هم می‌آورد. جایی که در آن چای می‌نوشند و داستان زندگی و حرفه‌شان را تعریف می‌کنند.»
این نمایشنامه که بینندگان می‌توانند آن را در این پیوند ببینند یا میزگردی ترتیب بدهند و درباره‌ی آن گفت‌وگو کنند، کم‌کم روی صحنه رفته و اجرا می‌شود. به‌نظر من این اثر به شکل تکان‌دهنده‌ای به بازنمایی اهمیت کار زنان ریاضیدان می‌پردازد و پرسش‌هایی درباره‌ی موانع زیادی که این زنان با آن روبرو شدند را مطرح می‌کند. عنوان نمایشنامه به نام مهم‌ترین منحنی‌ای برمی‌گردد که آگنسی مطالعه کرده و آن را «versiera» نامیده است. این نام بعداً به اشتباه و البته با زیرکی «جادوگر» ترجمه شد.
تأمل و پاسخ
پس از اینکه از دانش‌آموزان خواستم تا نمایش را تماشا کنند، چند سؤال برای بازنگری در اختیارشان قرار دادم:
• از این اجرا چه آموختید؟ آیا هیچکدام از این ریاضیدانان را می‌شناختید؟
• آیا مضامین مشترکی در زندگی و آثار این سه زن می‌بینید؟
• واکنش شما به این نمایش چه بود؟ از آن خوشتان آمد؟ اگر بله چرا و اگر نه چرا؟
• لطفاً نظرات خود را در مورد این زنان ریاضیدان و داستان‌های آن‌ها به اشتراک بگذارید. نظرتان در مورد هر کدام از این سه نفر چیست؟
• اگر می‌توانستید یکی از این ریاضیدانان را برای شام ملاقات کنید، دوست داشتید چه کسی را ملاقات کنید و چرا؟ چه سؤالی از او داشتید؟ درباره‌ی چه چیزی با هم حرف می‌زدید؟
پس از تماشای نمایش، دانش‌آموزان به برخی درخواست‌ها و سؤال‌های یکدیگر در وبلاگ زنان در ریاضی که برای این پروژه خاص ایجاد کرده بودم، پاسخ دادند. پست‌های جالب، صمیمانه و نشاط‌آور آن‌ها در وبلاگ الهام‌بخش بود. این پست‌ها همچنان به من انگیزه می‌دهد تا فعالیت‌های مشابهی تعریف کنم که احساس تعلق دانش‌آموزان نسبت به اجتماع بزرگتر ریاضیدانان را برانگیزد و هویت آنان را به‌عنوان اعضای آن اجتماع تقویت کند.
برای ارزیابی این پروژه، یک ابزار ارزیابی[۶] ایجاد کردم. ابزارهای آماده‌ی زیادی در اینترنت وجود دارد (بعضی از آن‌ها را می‌توانید در اینجا و اینجا پیدا کنید.) همچنین ابزارهایی وجود دارد که به مربیان کمک می‌کند تا مدل ارزشیابی خود را متناسب با شایستگی‌هایی که می‌خواهند پرورش دهند و بسنجند، ایجاد کنند.
به‌عنوان یک کلاس، همچنین گفتگویی پایانی داشتیم با هدف کمک به ارزیابی آنچه دانش‌آموزان از این پروژه به دست آورده‌اند. معلمان می‌توانند این نوع گفتگو را به تمرینی بین‌رشته‌ای با مربیان رشته‌های دیگر (مانند تاریخ) یا موضوعات دیگر (وجه خاصی از ریاضیات که سه ریاضیدان مورد بررسی مطالعه کردند) ارتقا دهند و آن را تعمیق بخشند.
در نهایت، بازبینی‌های همسالان[۷] را آغاز کردیم. این بازبینی‌ها به دو شکل بودند: یک، در قالب یک پاراگراف کوتاه هدایت‌شده یا ساختاریافته در مورد تعداد محدودی از همسالان و دو، ابزار سنجشی برای تعداد بیشتری از پست‌های بچه‌ها. این فعالیت‌ها علاوه بر اینکه برای معلم مفید هستند، ابزار بسیار مؤثری هستند برای مشارکت دانش‌آموزان و بازاندیشی بیشتر.
در پایان، معلمان ریاضی می‌توانند صرفاً با تعمق در سؤال مطرح شده توسط رئیس NCTM در دسامبر ۲۰۲۱، از هویت دانش‌آموزان خود حمایت کنند: «وقتی اجتماع ریاضیاتی خود را در نظر می‌گیرید، این اجتماع شامل چه کسانی می‌شود؟»
منبع: سایت اجوتوپیا
[۱] https://www.nationalmathfestival.org/
[۲] The Witches of Agnesi
[۳] Maria Agnesi
[۴] Sofya Kovalevskaya
[۵] Emmy Noether
[۶] rubric
[۷] Peer review
