لابد برای خیلیهایمان پیش آمده که به دنبال کاربرگ، فعالیت، فیلم یا بازیهای ریاضی، ساعتها در صفحات وب جستجو کنیم تا محتوای ارزشمندی برای غنی کردن کلاس ریاضیمان بیابیم. در میان انبوه منابع موجود، بسیاریشان غیرفارسی هستند که استفاده از آنها نیازمند اختصاص زمان قابل توجهی برای ترجمه، درک درست و در بسیاری موارد بومیسازی است. منابع فارسی زیادی نیز به صورت پراکنده در صفحههای مختلف وب در دسترس هستند. اما آیا هر محتوایی میتواند به ارتقای کلاس درسمان کمک کند؟ تشخیص فعالیتهای «ارزشمند» بر مبنای ریاضیات «درست» چندان ساده نیست.
وبسایت «ریاضی فکر کن!» در پاسخ به این دغدغهی مهم توسط گروهی از معلمان/آموزشگران ریاضی که در حوزه آموزش ریاضی مطالعه میکنند متولد شده است. این گروه با جمعآوری، ترجمه، دستهبندی و تألیف محتواهای ریاضی مناسب برای دورههای پیشدبستان و دبستان تلاش میکنند به معلمهای ریاضی فارسیزبان کمک کنند و ایدههایی برای غنی کردن کلاسهای ریاضی ارائه دهند. بیشتر مطالب این وبگاه در پاسخ به نیازهای کلاس درس ارائه شده است و یا پس از اجرا در کلاس، توسط معلمهای دیگر در وبگاه «ریاضی فکر کن!» به اشتراک گذاشته شده است.
تفاوت «ریاضی فکر کن!» با فعالیتها و کاربرگهایی که به طور پراکنده در فضای مجازی میبینیم علاوه بر انسجام محتوا، در «غنی» و «ارزشمند» بودن محتوا و ایدههای مطرحشده است. ایدههای پیشنهادی در این وبگاه پیش از نشر مورد بررسی قرار میگیرند تا اطمینان حاصل شود استانداردهای لازم را دارند و قابل اجرا در کلاس درس هستند.
ریاضی فکر کن از زبان خودشان
گروه «ریاضی فکر کن!» در قسمت «معرفی ما» وبسایت توضیح میدهند در فرآیند بررسی ایدهها به «ارزشمند»، «چند لایه» و «تازه» بودن آنها توجه میکنند تا فرصتهای بهتر یادگیری برای دانشآموزان و همچنین فرصت بازاندیشی برای معلمان فراهم کنند:
«برخی از ایدهها تألیفی هستند و بسیاری از ایدهها را با ذکر منبع، از منابع موجود آوردهایم».
در این معرفی برخی جنبههای مختلف تولید، تنظیم و انتخاب محتوا توضیح داده شده است؛ از جمله:
- نگاه معطوف به ایدههای مرتبط با ریاضیات ارزشمند
- توجه به فرآیندهای ریاضی مانند حل مسئله، استدلال و اثبات، برقراری اتصال، ارتباط ریاضیوار برای آشنایی با گفتمان ریاضی و بازنمایی.
- گوناگونسازی آموزش برای دانشآموزان مختلف با ارائهي بازیها و تمرینها در سطوح مشخص و نیز معرفی لایههای متفاوت فعالیتها با توجه به توانایی دانشآموزان
- آموزش ضمنی معلمها به عنوان یکی از اصلیترین هدفهای شکلگیری مجموعه
- انتخاب ایدههای بدیع و تازه و کمک به بازنگری معلمها و ارتقای دانش آنها.
ساختارهای متنوع ایدهها
در «ریاضی فکر کن!» ایدههای آموزشی در قالبهای مختلفِ فعالیت کلاسی، کاربرگ، ابزار کاغذی، ابزار مجازی، فایل تعاملی، تمرین رایانهای، بازی ریاضی و فیلم ارائه شدهاند و هر بخش شامل محتوای متنوع و متعددی است. بعضی قالبها مانند فعالیتهای کلاسی، نوآورانهتر و تألیفی هستند و برخی از آنها مانند تمرینهای رایانهای کمتر این ویژگیها را دارند. جستجوی سریع و پیشرفته در این وبگاه این امکان را فراهم کرده تا محتوای مورد نیاز بر اساس موضوع، پایه و قالب بهراحتی قابل دسترس باشد.
علاوه بر این قالبها، «ریاضی فکر کن!» بخشهای دیگری با توجه به نیازهای متنوع معلمان در اختیار قرار داده است: پیوندهایی به درون یا بیرون وبگاه که برخی محتوای مرتبط با ریاضی هستند، اما بعضی از آنها عمومیتر هستند و میتواند مورد استفادهی همهی معلمها قرار بگیرد. همچنین در این پیوندها فایلهای اشتراکی در دسترس عموم قرار گرفته است که امکان اضافهکردن ایدههای بیشتر را به مخاطبان میدهد و فرصتی برای همافزایی معلمها فراهم میکند.
در کنار این فایلهای اشتراکی، در قسمتهای مختلفی از وبگاه از همهی معلمها دعوت شده است که ایدههایشان را برای «ریاضی فکر کن!» بفرستند و آنها را به اشتراک بگذارند. این محتوا ابتدا توسط گروه «ریاضی فکر کن!» بررسی میشود و گاهی با همفکری و اندکی تغییر روی وبگاه و در دسترس همهی معلمهای فارسیزبان قرار میگیرد. همچنین برای هر مطلب امکان ارسال نظر وجود دارد و همه میتوانند در بهتر شدن ایدهها و استفادهی بهتر از آنها مشارکت کنند.
خلاصه اینکه ایدههای گوناگون و ارزشمندی برای استفادهی معلمها در «ریاضی فکر کن!» فراهم شده است و این وبسایت از همراهی و مشارکت علاقهمندان استقبال میکند.
نشانی وبسایت «ریاضی فکر کن!» mathink.ir است و برای پیگیری مطالب و نوشتههای آن میتوانید به این کانال تلگرام بپیوندید: https://t.me/mathactivities